O uldze na robotyzację przemysłową dyskutuje się od kilku lat. Program miał być uruchomiony pod koniec 2019 roku, nie działa do dziś, ale postanowiono włączyć go do programu Polski Ład. 8 września 2021 r. opublikowano projekt Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który wyznacza datę rozpoczęcia programu „Ulga na robotyzację” na 1 stycznia 2022.

Istotą programu jest przyznanie płatnikom CIT i PIT prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów inwestycji w robotyzację. Przedsiębiorcy będą mogli najpierw zaliczyć wydatki poniesione na ten cel do kosztów, a następnie dodatkowo odliczyć połowę tych kosztów od podstawy opodatkowania.

Przedsiębiorcy prowadzący badania lub prace rozwojowe mogą otrzymać możliwość odliczania od podstawy opodatkowania do 150% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową. Mogą również być zwolnieni z podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego. Warunkiem udzielenia tych ulg jest uznanie przedsiębiorstwa za ośrodek badawczo-rozwojowy.

IP BOX

Przedsiębiorcy, którzy osiągają przychody z tytułu praw własności intelektualnej, mogą zapłacić od nich podatek w wysokości 5%. Autorzy programu określili następującą listę praw własności intelektualnej upoważniających do starania się o ulgę:

• patent,
• prawo ochronne na wzór użytkowy (wzór użytkowy obejmuje np. nowe funkcje mebla albo sposób techniczny jego wykonania),
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego (wzór przemysłowy obejmuje np. inny kształt, kolor itp. np. mebla),
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin (uzyskanie patentu jest procesem długotrwałym, toteż w przypadku leków stosuje się dodatkowe prawo ochronne, które przedłuża ochronę patentową),
• prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu. W przypadku leków patent jest udzielany na cząstkę aktywną. Dla leku (produkt rynkowy składający się z cząstki aktywnej i substancji wspomagających itp.) stosuje się prawo z rejestracji leku,
• wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432),
• autorskie prawo do programu komputerowego.

Leasing

Przedsiębiorstwa decydujące się na rozpoczęcie przygody z robotyzacją albo rozbudowujące park technologiczny robotów często korzystają z leasingu. Ta forma finansowania jest atrakcyjna między innymi ze względu na dostępność, względnie proste i nieabsorbujące formalności, umiarkowany koszt finansowania. Fundusze leasingowe dawno uznały automatyzację i robotyzację za bardzo interesujące i perspektywiczne, dlatego pojawiają się wyjątkowo korzystne oferty nisko oprocentowanego finansowania, np. leasing 102%, kojarzony dotychczas głównie z finansowaniem samochodów.

Czy inwestować w robotyzację?

Odpowiedź na to pytanie zależy od planów rozwoju przedsiębiorstwa. Jeśli przyjmiemy założenie, że gra idzie co najmniej o utrzymanie pozycji na rynku z perspektywami na doskonalenie produktu i zwiększenie sprzedaży, odpowiedź jest prosta: tak. Robotyzacja nie gwarantuje osiągnięcia pozycji lidera, ale jest koniecznym warunkiem wzięcia udziału w wyścigu.

Na pewnym etapie rozwoju przemysłu przedsiębiorcy zapewne mieli podobny dylemat: czy inwestować w narzędzia elektryczne, skoro zakład jakoś funkcjonował, używając narzędzi ręcznych i maszyn z napędem parowym? Nieco później okazało się, że nowe technologie zmieniły świat produkcji w stopniu, który praktycznie wykluczył z konkurencji przedsiębiorców, którzy postanowili pozostać przy tradycyjnych technologiach produkcji.

Różnorodność metod finansowania oraz dostępność ulg i dotacji sprawiają, że robotyzacja i automatyzacja produkcji staje się dostępna także dla średnich i małych przedsiębiorstw. Okoliczności sprzyjają, więc trzeba wykorzystać szansę.