W ostatnich latach wiele mówi się o idei równowagi życia zawodowego. Ale czy określenie równowaga jest jedynym pojęciem, które opisuje, w jaki sposób zarządzamy naszą pracą i naszym życiem? Co, jeśli w ogóle nie są w równowadze? Kto odpowiada za moją równowagę – ja czy pracodawca?

Pełnienie wielu życiowych ról jest codziennością niemal każdego z nas, bez względu na to, czy jest to konieczność ekonomiczna, czy chęć rozwoju. Każdy próbuje wywiązać się ze swych zadań, zachowując równowagę. Wokół idei work-life balance, czyli równowagi między pracą a życiem osobistym, narosło wiele mitów. W czasach wibrujących smartfonów i pracy w chmurze pracoholizm zyskuje nowy wymiar i trudno wydzielić dwie osobowości – prywatną i zawodową. Dlatego raczej powinniśmy porzucić metaforę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Nie chodzi o równowagę

Idea work-life balance nie oznacza, że wszystkiego powinno być po równo, bowiem tak naprawdę nigdy nie znajdziemy równowagi między pracą a życiem osobistym. Ta idea opiera się na domniemanym przekonaniu, że istnieje pewien idealny stosunek między czasem poświęcanym na pracę i działaniami podobnymi do pracy (jak np. sprawdzanie poczty elektronicznej) a czasem spędzanym na wszystkim. Praca i życie osobiste są całkowicie ze sobą połączone i nie ma między nimi żadnej granicy. W sytuacji, gdy to praca określa istnienie, zostaje zachwiana równowaga.
Praca bowiem stanowi integralną część życia każdego dorosłego człowieka i zarówno jej brak, jak i nadmiar powoduje niekorzystne konsekwencje w wielu dziedzinach naszego życia. – Każdy ma własną definicję szczęścia i pojęcia równowagi w życiu. Nie da się odmierzyć w równych proporcjach pracy i życia osobistego. Zawsze któraś dziedzina będzie dominowała – mówi psycholog Katarzyna Kucewicz, prowadząca Ośrodek Psychoterapii Inner Garden w Warszawie. Zaburzenie harmonii między życiem osobistym a pracą to nie tylko kwestia zaburzenia czasu, ale pojęcie znacznie szersze – zaburzenie priorytetów, najważniejszych wartości w życiu i celów, jakie sobie obieramy.

Holistyczne podejście do życia

– Każdy sam powinien zdefiniować własne pojęcie sukcesu, ponieważ dla każdego oznacza to coś innego. W relacji praca – życie osobiste najważniejsza jest efektywność, a nie równowaga, praca powinna harmonizować z innymi aspektami życia. Powinniśmy mieć kontrolę nad swoim życiem i przebiegiem kariery – ktoś spędza dużo czasu w pracy, bo lubi to co robi i praca po godzinach nie jest obciążeniem – mówi Katarzyna Kucewicz. – Nie możemy przecież pomijać kwestii finansowej. Jeśli dla kogoś wysokie zarobki są priorytetem, to podporządkuje temu celowi inne aspekty życia – dodaje.
Przez osobiste odczuwanie szczęścia wpływamy na to, jak dobrze wykonujemy swoją pracę. Badania potwierdzają, że to, co robimy poza pracą, ma wpływ na energię, motywację, koncentrację, kreatywność, wytrwałość, i siłę intelektualną, które wnosimy do danego projektu lub zadania w pracy. Im lepsze jest nasze życie osobiste, tym wyższy mamy potencjał do wykonania pracy.

Praca i życie osobiste nie stanowią gry o sumie zerowej, gdzie więcej w jednej dziedzinie oznacza, że szwankuje druga. W rzeczywistości jakość pracy i produktywności – zdolność tworzenia czegoś wartościowego i znaczącego dla siebie i dla innych – jest całkowicie zależna od jakości życia osobistego.

Sens życia jest w naszych  rękach i… głowie

Należy przede wszystkim uświadomić sobie, że miejscem, powstawania zaburzeń równowagi bądź też utrzymania work-life balance jest nasza mentalność i… mózg, ponieważ to on odpowiada za nasze potrzeby czy wartości.

Paradoksalnie, czynnikiem destrukcyjnym idei work-life balance jest… często polecana jeszcze nawet dziś metoda wyraźnego oddzielania pracy i życia osobistego. Życie pokazało, że podział na dwa oddzielne światy – zawodowy i osobisty – jest sztuczny i przynosi więcej szkód, niż pożytku. – Nie da się we współczesnym świecie odizolować pracy od życia osobistego.

Ustal priorytety

Chęć wdrożenia zasad work life-balance do swojego życia zawsze powinna rozpocząć się od przeanalizowania dotychczasowych poczynań i ustalenia celów oraz priorytetów. Specjaliści radzą także, aby znaleźć pracę, z której czerpie się satysfakcję, oraz pamiętać o tym, że każdy potrzebuje wytchnienia i czasu dla siebie. W znalezieniu harmonii w życiu pomaga również elastyczne podchodzenie do życiowych sytuacji.
Work-life balance jest możliwy do osiągnięcia tylko wtedy, gdy każdy obszar życia, zarówno ten prywatny, jak i zawodowy, jest dla nas ważny i interesujący. Jeżeli uważasz, że twoja praca jest nudna, nie będziesz angażować się na 100 proc. W przypadku, gdy przeżywasz kryzys w życiu osobistym, jest duża szansa, że uciekniesz od tych problemów, zagłębiając się w pracę.

– Work-life balance w tradycyjnym rozumieniu jest niewykonalne i sztuczne – podsumowuje Katarzyna Kucewicz. Możemy miksować, czyli integrować obie sfery. Ta mieszanka będzie się zmieniać zależnie od potrzeb, ale nie powinniśmy ich izolować. To my sami musimy sobie przyjąć życie rodzinne jako priorytet, bo za równowagę między pracą a sferą prywatną odpowiada zarówno pracownik, jak i pracodawca.